dinsdag 26 oktober 2010
Bestellen 2
... en zo verbaasde ik me niet toen ik vandaag hoorde dat moeder nog wachtte op 'een formulier'. Want hoe handig ze ook met de computer is geworden, aan online financiën beheren is ze (nog?) niet toegekomen.
vrijdag 22 oktober 2010
Bestellen
Als het goed is, heeft moeder een eerste portie middelen - zelf per internet besteld in een buitenland. Er moet betaald worden bij een agentschap en ik zou dan meegaan, maar later besloot moeder toch gewoon per giro te betalen. Maar ja, iets overmaken naar een buitenland, daarmee had ze nog geen ervaring...
maandag 11 oktober 2010
Mijn moeder wilde dood
Interessant: op 9 oktober verscheen bij Atlas Mijn moeder wilde dood, een persoonlijk en praktisch verhaal over zelfbeschikking van Annegreet van Bergen. Een stuk van haar verscheen in NRC Handelsblad 9-10-2010.
Haar moeder koos versterving. Dat duurde elf dagen, en uiteindelijk kwam er palliatieve sedatie aan te pas. Ofwel: ze werd in slaap gebracht en gehouden.
Lezen? Denk van wel.
dinsdag 5 oktober 2010
Euthanasieconsulent
Vandaag een groot artikel in de Volkskrant over euthanasieconsulent Bert van den Ende, in het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht. Vooral een regisseur, of/en intermediair tussen stervende, ziekenhuispersoneel en familie. Het gaat hier over mensen die fysiek volkomen aan hun eind zijn en families die daar niet aan willen, maar ook over mensen die nog niet helemaal aan hun eind zijn, maar waarvan de familie wil dat het opschiet.Wees op tijd met je wens, is zijn advies.
Nou, dat hoef je moeder niet te vertellen. Ze ís op tijd.
'De dood is niet maakbaar.' Daarvan is moeder zich bewust. Wij ook.
Eén citaat uit het interview:
' Vorig jaar kreeg hij 43 verzoeken om euthanasie. De patiënten leden bijna allemaal aan kanker. In totaal werden 8 verzoeken ingewilligd, al gebeurde dat niet altijd in het ziekenhuis zelf. 'Een tijd geleden werd ik omhelsd door een man toen hij hoorde dat het mocht' - zó blij was hij', zegt Van den Ende. 'Het is soms echt een oplossing.'
Het is een belangrijke voorwaarde voor euthanasie: de patiënt moet ondraaglijk en uitzichtloos lijden. 'Ik hoor gezonde mensen wel eens zeggen: als ik in een rolstoel terecht kom, dan hoeft het voor mij niet meer. Nou, bij de mensen die ik zie, is dat gevoel dan al een hele tijd opgerekt hoor. Het is niet zo dat ze het even niet meer zien zitten.'
Bij de meerderheid gaat het om kanker die uitbehandeld is. 'Ik zie mensen die incontinent zijn geworden en alles laten lopen. Mensen die niet meer uit hun woorden kunnen komen, constant misselijk zijn, niet meer kunnen lopen, en blaren in hun mond hebben waardoor ze niet meer kunnen eten. Mensen die ontzettend mager zijn, hun hand niet eens meer op kunnen tillen. Hun lichaam zegt gewoon: dit redden we niet meer.'
Ik weet al wat moeder zou zeggen: dat wil ik nu juist vóór zijn.
Nou, dat hoef je moeder niet te vertellen. Ze ís op tijd.
'De dood is niet maakbaar.' Daarvan is moeder zich bewust. Wij ook.
Eén citaat uit het interview:
' Vorig jaar kreeg hij 43 verzoeken om euthanasie. De patiënten leden bijna allemaal aan kanker. In totaal werden 8 verzoeken ingewilligd, al gebeurde dat niet altijd in het ziekenhuis zelf. 'Een tijd geleden werd ik omhelsd door een man toen hij hoorde dat het mocht' - zó blij was hij', zegt Van den Ende. 'Het is soms echt een oplossing.'
Het is een belangrijke voorwaarde voor euthanasie: de patiënt moet ondraaglijk en uitzichtloos lijden. 'Ik hoor gezonde mensen wel eens zeggen: als ik in een rolstoel terecht kom, dan hoeft het voor mij niet meer. Nou, bij de mensen die ik zie, is dat gevoel dan al een hele tijd opgerekt hoor. Het is niet zo dat ze het even niet meer zien zitten.'
Bij de meerderheid gaat het om kanker die uitbehandeld is. 'Ik zie mensen die incontinent zijn geworden en alles laten lopen. Mensen die niet meer uit hun woorden kunnen komen, constant misselijk zijn, niet meer kunnen lopen, en blaren in hun mond hebben waardoor ze niet meer kunnen eten. Mensen die ontzettend mager zijn, hun hand niet eens meer op kunnen tillen. Hun lichaam zegt gewoon: dit redden we niet meer.'
Ik weet al wat moeder zou zeggen: dat wil ik nu juist vóór zijn.
zaterdag 2 oktober 2010
Regie in eigen hand
Afgelopen donderdag bij moeder op bezoek. (Wou haar de toestand rond mijn werk persoonlijk meedelen.) Zij heeft in oktober weer een afspraak met de arts. Die gaat ze vertellen dat ze graag zelf de regie wil houden.
De arts had haar voorgesteld dat zij op zeker moment om euthanasie zou vragen. Maar moeder denkt dat ze dan al te laat is, want zo makkelijk gaat dat niet. De consulent van Stichting de Einder vroeg haar: 'Wat wilt u?' Zelf bepalen wanneer het einde is, zei moeder. Dan moet u dat volhouden, aldus de consulent.
Het lastigst is om aan een dodelijk middel te komen. Er is wellicht een weg gevonden, begreep ik.
Ik blijf moeders wens steunen, maar moet zeer opletten dat ik geen strafbare feiten pleeg en dat geldt evengoed voor broer en zus. En voor de arts & consulent natuurlijk, maar die letten daar al voldoende op.
Wanneer komt dat moment? Moeder herhaalde wat ze broer ook al heeft gezegd: niet 's zomers, 'want dan oogt de wereld zo opgewekt', en ook niet komende winter, maar misschien de winter 2011-2012. Als ze dat haalt, want ja, 'ik kan natuurlijk zomaar ineens doodgaan'. En het is moeilijk in te schatten in welk tempo haar lichamelijke toestand achteruitgaat. (Oude mensen worden 'slechter', in het gangbare taalgebruik, maar zo drukt moeder zich doorgaans niet uit.)
De arts had haar voorgesteld dat zij op zeker moment om euthanasie zou vragen. Maar moeder denkt dat ze dan al te laat is, want zo makkelijk gaat dat niet. De consulent van Stichting de Einder vroeg haar: 'Wat wilt u?' Zelf bepalen wanneer het einde is, zei moeder. Dan moet u dat volhouden, aldus de consulent.
Het lastigst is om aan een dodelijk middel te komen. Er is wellicht een weg gevonden, begreep ik.
Ik blijf moeders wens steunen, maar moet zeer opletten dat ik geen strafbare feiten pleeg en dat geldt evengoed voor broer en zus. En voor de arts & consulent natuurlijk, maar die letten daar al voldoende op.
Wanneer komt dat moment? Moeder herhaalde wat ze broer ook al heeft gezegd: niet 's zomers, 'want dan oogt de wereld zo opgewekt', en ook niet komende winter, maar misschien de winter 2011-2012. Als ze dat haalt, want ja, 'ik kan natuurlijk zomaar ineens doodgaan'. En het is moeilijk in te schatten in welk tempo haar lichamelijke toestand achteruitgaat. (Oude mensen worden 'slechter', in het gangbare taalgebruik, maar zo drukt moeder zich doorgaans niet uit.)