dinsdag 21 september 2010
Eigen regie
Inmiddels gebeld met moeder en broer. Arts wil nog steeds meewerken, binnen de grenzen van de wet, en stelt de weg voor van euthanasie aanvragen. De consulent van De Einder, geraadpleegd door moeder, heeft een kanttekening: arts tracht toch regie naar zich toe te halen. Raadt aan: doorgaan met verzamelen medicijnen. Er zijn tips over hoe & waar.
woensdag 1 september 2010
Even wachten
De berichten hieronder heb ik allemaal vandaag verplaatst van een rommelblog naar dit blog. Maar onderaan elk bericht staat wanneer het werkelijk is gemaakt.
Inmiddels is er een tweede gesprek geweest. Daar was ik niet bij, wel broer P. Heb nog niet gebeld, ook niet met moeder en zij mij ook niet.
In het algemeen: kan ik hier niet veel kwijt, per slot weet ik niet wie er leest.
Ik kan alleen melden dat moeder nog kicking and alive is en nog van allerlei zaken kan genieten.
Inmiddels is er een tweede gesprek geweest. Daar was ik niet bij, wel broer P. Heb nog niet gebeld, ook niet met moeder en zij mij ook niet.
In het algemeen: kan ik hier niet veel kwijt, per slot weet ik niet wie er leest.
Ik kan alleen melden dat moeder nog kicking and alive is en nog van allerlei zaken kan genieten.
De arts
Op 28 mei vond dat gesprek met de arts plaats, in het gezondheidscentrum niet ver van waar moeder woont. Het was mooi weer, de zon scheen, de vogels floten.
Ja, de arts kon moeder heel goed volgen. En hij zegde alle steun toe, maar wel met nadruk: legaal. En hoe dat dan het best zou kunnen, daarover wou hij nog enkele weken, ook tijdens zijn vakantie, nadenken. Begin juli bellen voor een vervolgafspraak in tweede week juli.
Ik vond hem invoelend, begripvol, een prettig mens. En moeder zag ik ieder moment opgeluchter raken. Thuis bij moeder bleek H. mijn mening, nou ja, eerste indruk, te delen. 'Moeder, geniet er nu eens van, zie niet direct nieuwe obstakels.'
Raar, en nog erg abstract, dat gepraat over een zelfgekozen dood. Maar wordt ongetwijfeld vervolgd.
De ene moeder en de andere 1
Vandaag met L. en G. gepraat. O.a. over L's moeder. Die woont in een aanleunwoning bij een verzorgingstehuis. Ze kan weinig zelf - en lijkt weinig te beseffen, of krampachtig vast te houden aan vroeger, toen ze nog alles kon.
Rolstoel, hulp bij wassen, hulp bij aankleden, centraal eten, hup hup schrok schrok (maar ze kan het nog zelf). Ze herkent haar dochter nog. Ja hoor, zegt ze, ze kan alles zelf nog. Wat toonbaar niet zo is. Heel bang om in de verpleegafdeling (zelfde tehuis) terecht te komen.
Maar besluiten om er zelf een eind aan te maken komt niet in haar op, volgens L.
Grif onderschreven we het recht van ieder mens om een eind aan zijn leven te maken. Maar hoe is dat voor de nabestaanden?
Is het ook een te respecteren keuze om je aan de goden over te leveren en af te wachten hoe je einde zal zijn? Ja, ook.
En nog over demente mensen: die zijn misschien niet per se ongelukkiger dan niet-demente mensen.
Ik vertelde ook over Mieka en haar blog over haar moeder. En dat we ideeën hebben voor een dialoog over dit onderwerp. Maar dat ik nog moeilijk kan zeggen wat 'het me doet'. Daarvoor moet misschien de aftakeling dichterbij komen? Het is nu nog een besluit, dat van mijn moeder, dat heel 'verstandig' overkomt, hoewel het haar al zeer heeft beziggehouden. Getuige dat ze erover heeft nagedacht zich te laten doodvriezen.
Als ik me voorstel hoe ik zou zijn over bijna dertig jaar, en dan: moeite met alles, uitgeput, steeds minder kunnen, steeds meer vertrouwde zielen die verdwijnen - ik kan het me voorstellen dat ik zou denken: ik ga maar.
Maar het is onherroepelijk.
Dat zou me lang tegenhouden.
Maar besluiten om er zelf een eind aan te maken komt niet in haar op, volgens L.
Grif onderschreven we het recht van ieder mens om een eind aan zijn leven te maken. Maar hoe is dat voor de nabestaanden?
Is het ook een te respecteren keuze om je aan de goden over te leveren en af te wachten hoe je einde zal zijn? Ja, ook.
En nog over demente mensen: die zijn misschien niet per se ongelukkiger dan niet-demente mensen.
Ik vertelde ook over Mieka en haar blog over haar moeder. En dat we ideeën hebben voor een dialoog over dit onderwerp. Maar dat ik nog moeilijk kan zeggen wat 'het me doet'. Daarvoor moet misschien de aftakeling dichterbij komen? Het is nu nog een besluit, dat van mijn moeder, dat heel 'verstandig' overkomt, hoewel het haar al zeer heeft beziggehouden. Getuige dat ze erover heeft nagedacht zich te laten doodvriezen.
Als ik me voorstel hoe ik zou zijn over bijna dertig jaar, en dan: moeite met alles, uitgeput, steeds minder kunnen, steeds meer vertrouwde zielen die verdwijnen - ik kan het me voorstellen dat ik zou denken: ik ga maar.
Maar het is onherroepelijk.
Dat zou me lang tegenhouden.
De consulent
Eind april (nog even opzoeken wanneer precies) gesprek met moeder, 'counseler' F. , broer & zus. Herhaling van moeders wens om tijdig het leven te kunnen laten. Praktische adviezen van consulent F., ik vond hem uitstekend voorbereid en een goed gespreksleider. P. uitte zijn reserves aangaande moeders weerzin tegen verzorgingstehuizen, maar erkende evengoed haar recht op beschikking. Moeder koos H. en mij om haar te begeleiden bij een gesprek met de arts, zoals dringend aangeraden door de consulent. Ze zag er nogal tegenop.
De einder
Eind maart belde ik moeder, om een afspraak voor Pasen te maken.
'Ja, ik wil je nog wat zeggen. Ik heb een consulent van De Einder geraadpleegd.
Je weet wel dat ik mij de laatste tijd in snel tempo voel aftakelen. Heb volksdansen afgezegd, zal ook niet lang meer kunnen deelnemen aan het koor, kan eigenlijk niet meer goed fietsen, heb nog steeds last van mijn handen, enzovoort, bovendien voel ik me voortdurend uitgeput.
En ik wil liever niet meemaken dat ik een verpleegtehuis terecht kom, en in een verzorgingshuis, met al die idiote bezigheden en personeel dat je, hoe goedbedoelend ook, vaak behandelt als een kleuter, daar heb ik geen zin in.
Ik heb erover gedacht, na die strenge winter, om een heleboel slaappillen in te slaan, en dan als het weer zo koud is, die pillen in te nemen en op mijn balkon te gaan zitten en me te laten doodvriezen.
Maar de consulent heeft me ervan overtuigd dat dit geen goed methode is: de kans op mislukken is te groot.
Je weet wel dat ik mij de laatste tijd in snel tempo voel aftakelen. Heb volksdansen afgezegd, zal ook niet lang meer kunnen deelnemen aan het koor, kan eigenlijk niet meer goed fietsen, heb nog steeds last van mijn handen, enzovoort, bovendien voel ik me voortdurend uitgeput.
En ik wil liever niet meemaken dat ik een verpleegtehuis terecht kom, en in een verzorgingshuis, met al die idiote bezigheden en personeel dat je, hoe goedbedoelend ook, vaak behandelt als een kleuter, daar heb ik geen zin in.
Ik heb erover gedacht, na die strenge winter, om een heleboel slaappillen in te slaan, en dan als het weer zo koud is, die pillen in te nemen en op mijn balkon te gaan zitten en me te laten doodvriezen.
Maar de consulent heeft me ervan overtuigd dat dit geen goed methode is: de kans op mislukken is te groot.
Ook heeft de consulent me aangeraden hierover te praten met mijn kinderen. Eerst een voor een. Dan met alle drie samen. En met haar arts.
Dus ik wil een afspraak maken. Met Pasen hoeven we het daarover niet te hebben.'
Dus ik wil een afspraak maken. Met Pasen hoeven we het daarover niet te hebben.'
Op 6 april, direct na ons bezoek aan moeder op 2e Paasdag, heb ik met haar gesproken.
Om een lang verhaal kort te maken: ze bezwoer me niet depressief te zijn en ook nu nog geenszins van plan te zijn om een eind aan haar leven te maken. Maar ze wil vooral de spullen in huis hebben voor het geval dát. Ze wil voorbereid zijn.
Ik heb gezegd dat te respecteren. Sterker, ik kan het me voorstellen. Zelfs met het slotbeeld van die ene Spaanse film nog helder in mijn geheugen. Mooie film trouwens, die deze doodswens (zo noemen ze dat bij De Einder) goed toont. Hoe heette die ook al weer? Weer eens niet genoteerd in m'n lijstje Gezien... (Thema: vergeetachtigheid.)
Even opgezocht: Mar adentro, van Alejandro Amenábar.
Die speurtocht leverde in bijna één muisklik nog wat materiaal op, op de website van het Humanistisch Verbond: zie hier.
Om een lang verhaal kort te maken: ze bezwoer me niet depressief te zijn en ook nu nog geenszins van plan te zijn om een eind aan haar leven te maken. Maar ze wil vooral de spullen in huis hebben voor het geval dát. Ze wil voorbereid zijn.
Ik heb gezegd dat te respecteren. Sterker, ik kan het me voorstellen. Zelfs met het slotbeeld van die ene Spaanse film nog helder in mijn geheugen. Mooie film trouwens, die deze doodswens (zo noemen ze dat bij De Einder) goed toont. Hoe heette die ook al weer? Weer eens niet genoteerd in m'n lijstje Gezien... (Thema: vergeetachtigheid.)
Even opgezocht: Mar adentro, van Alejandro Amenábar.
Die speurtocht leverde in bijna één muisklik nog wat materiaal op, op de website van het Humanistisch Verbond: zie hier.
Op 28 april waren we er allemaal, bij moeder: zus H., broer P. en ik en consulent F. Die heeft, had ik al van moeder gehoord, een eigen praktijk.
Dat was een nuttig gesprek. We blijken, en dat verwondert me niet, alle drie moeders wil te respecteren. P. had wat moeite met moeders weerzin tegen verzorgingstehuizen. 'Er zijn ook hele goede!' Maar dat neemt niet weg dat ook hij het principe onderschrijft dat een mens het rechts zou moeten hebben een eind aan zijn leven te maken, als hij dat wil.
F. heeft ons zeer precies gewezen op de juridische haken en ogen. Immers, wie meewerkt aan iemands dood, is strafbaar, ook als dat een zelfgekozen einde is.
Praten mag, steunen ook, aanwezig zijn ook zelfs, maar instructie en praktische hulp zijn strafbaar, tot en met het fijnstampen van de pillen en het aanreiken van de dodelijke vla. Je moet dus heel zorgvuldig zijn. Ze moet het echt zélf doen.
(Dat valt niet mee, met die handen...)
Ik kreeg wel een goede indruk van die man. Hij leidde het gesprek heel bekwaam, liet ons alle ruimte maar bewaakte intussen een beetje de structuur, en zorgde ervoor dat alles aan bod kwam.
Inclusief het gesprek met de arts. Dat vond moeder moeilijk, maar na bespreking al minder. Ze wil twee kinderen mee, en na enig denken koos ze H. en mij.
Wij gaan dus een afspraak maken. Ik hoop dat mijn soms wat erg aanwezige en gepassioneerde zus daar niet al te aanwezig zal proberen te zijn. Maar ze heeft levenservaring genoeg om het goed te doen.
Dat was een nuttig gesprek. We blijken, en dat verwondert me niet, alle drie moeders wil te respecteren. P. had wat moeite met moeders weerzin tegen verzorgingstehuizen. 'Er zijn ook hele goede!' Maar dat neemt niet weg dat ook hij het principe onderschrijft dat een mens het rechts zou moeten hebben een eind aan zijn leven te maken, als hij dat wil.
F. heeft ons zeer precies gewezen op de juridische haken en ogen. Immers, wie meewerkt aan iemands dood, is strafbaar, ook als dat een zelfgekozen einde is.
Praten mag, steunen ook, aanwezig zijn ook zelfs, maar instructie en praktische hulp zijn strafbaar, tot en met het fijnstampen van de pillen en het aanreiken van de dodelijke vla. Je moet dus heel zorgvuldig zijn. Ze moet het echt zélf doen.
(Dat valt niet mee, met die handen...)
Ik kreeg wel een goede indruk van die man. Hij leidde het gesprek heel bekwaam, liet ons alle ruimte maar bewaakte intussen een beetje de structuur, en zorgde ervoor dat alles aan bod kwam.
Inclusief het gesprek met de arts. Dat vond moeder moeilijk, maar na bespreking al minder. Ze wil twee kinderen mee, en na enig denken koos ze H. en mij.
Wij gaan dus een afspraak maken. Ik hoop dat mijn soms wat erg aanwezige en gepassioneerde zus daar niet al te aanwezig zal proberen te zijn. Maar ze heeft levenservaring genoeg om het goed te doen.